CONTACTFORMULIER
In dit artikel vertellen we over LPG-dampgastanks en over de installatie en veiligheidsaspecten ervan in recreatievoertuigen.
De volgende bijbehorende tutorials sluiten aan bij dit artikel:
LPG-installatie in een Camper, Caravan, Foodtruck of Motorhome
Montage-instructies voor LPG-cilindertanks (damptanks) in voertuigen
Tankmeter en inhoudsindicatie
Wat is een LPG-Gasfles en welke verschillende types zijn er?
Introductie
Een LPG-gastank maakt het mogelijk om LPG gas te kunnen gebruiken in uw camper, caravan of foodtruck bijvoorbeeld om te koken, te verwarmen of andere doeleinden. Er zijn veel verschillende LPG-gastanks met verschillende afmetingen. Dit is niet voor niets, want er is een nog grotere variatie aan voertuigen met verschillende vormen en afmetingen. Het is dus belangrijk dat de LPG-gastank en het voertuig samen een match zijn en dat de LPG-gastank de juiste afmetingen heeft om deze goed passend in of onder het voertuig te kunnen installeren. Gezien deze grote variatie van enerzijds de LPG-gastanks en anderzijds de voertuigen, is het onmogelijk om voor elke gecombineerde variant de specifieke instructies te geven. (Als alternatief kunt u overwegen hervulbare LPG-gasflessen te gebruiken.)
Belangrijke keuze: De specifieke keuze van type en maat van het product is de verantwoordelijkheid van de klant/installateur, aangezien deze het beste kan bepalen wat het beste past in het voertuig (het voertuig en indeling kennende) en wat wel of niet voldoet aan de specifieke wensen en gebruikersdoelen (verwarming, koken, BBQ, etc.). Wij adviseren een totaalplan op te stellen dat is afgestemd op de behoeften van de eindgebruiker, de geldende veiligheidseisen en technische mogelijkheden. We adviseren hiervoor het volgende artikel ook goed te lezen: LPG-installatie in een Camper, Caravan, Foodtruck of Motorhome
LPG-Gastank
Dit belangrijke onderdeel zorgt voor het opslaan van het vloeibare LPG en tevens het verdampen ervan, zodat het gas in gasvorm de LPG-gastank verlaat. LPG-gastanks zijn er in verschillende vormen, afmetingen en maten en varianten. Zo bestaan LPG-gastanks in cilindrische vorm of in de vorm van een ring of wiel. Beide types worden die horizontaal worden geplaatst in of onder het voertuig. De meeste LPG-dampgastanks zijn zogenaamde rode 4-gats gastanks, wat inhoudt dat deze voorzien zijn van 4 gaten / kleppen met elk een eigen functie zoals het vullen met een 80%-vulklep met terugslagklep, een overdrukventiel, een inhoudsmeter (vlotter) en een afnamekraan met uitstroombegrenzer die kan worden geopend en afgesloten (handmatig / elektrisch). De rode kleur onderscheidt ze van LPG-tanks die bedoeld zijn voor de aandrijving van een voertuig op LPG die de zwarte kleur hebben en het LPG in vloeibare vorm aan het LPG-systeem leveren.
LPG-gastanks moeten zijn voorzien van een UNECE 67R goedkeuring, wat het mogelijk maakt ze te gebruiken in een recreatie voertuig en te kunnen tanken. Dit is een strenge een zeer veilige ECE-richtlijn voor LPG-onderdelen voor Automotive toepassingen. LPG-dampgastanks zijn altijd al voorzien van een separate ingang en uitgang.
Wat is het verschil tussen een zwarte LPG-tank en een rode LPG-damptank?
Dit is een vraag die we vaak gesteld zien worden. Veel mensen nemen aan dat de LPG-tanks in principe identiek zijn, maar dat is een verkeerde aanname. De fabrikant geeft de tanks niet voor niets een duidelijk andere kleur.
Een zwarte LPG-tank is bedoeld voor voertuigen die op LPG rijden en levert om deze reden het LPG in vloeibare vorm aan het LPG-systeem, dat vervolgens met behulp van een verdamper (en het warme water van de motor) wordt verdampt. De uitgang van een zwarte LPG-tank is intern verbonden met de bodem van de tank, waardoor het vloeibare LPG wordt afgenomen. En bij een zwarte cilindrische LPG-tank staan de tankkleppen onder een hoek van 52°, terwijl bij een rode cilindrische LPG-damptank deze meer naar beneden staan gedraaid onder een hoek van 105°. Intern is een rode LPG-damptank verschillend, want hier is de uitgang juist verbonden met de het hoogste interne punt van de tank waar het LPG in gasvorm aanwezig is. Hierdoor verlaat het gas de dampgastank in gasvorm (i.p.v. in vloeibare vorm). En hierdoor is er geen verdamper (voorzien van warme water) meer nodig om het LPG te verdampen. In plaats daarvan is een drukregelaar nodig die de druk reduceert naar een lage veilige werkdruk voor de rest van het systeem.
Maar dan kan ik toch een zwarte LPG-tank in een andere stand zetten, zodat er dampgas (gasvorm) uit de tank komt? Dat gaat helaas niet werken, want dan staat de 80%-vulklep onder een verkeerde hoek, waardoor deze al snel dicht zal slaan en de LPG-tank niet goed kan worden gevuld. Tevens is het LPG-systeem dan zeer onveilig, want ook het overdrukventiel staat dan in de verkeerde positie, waardoor deze vloeibaar LPG gaat afblazen i.p.v. dampgas. En de kans dat er deels vloeibaar LPG uit de tank komt tijdens het rijden of bij schuin geparkeerd te staan is groot. Dit kan leiden tot grote steekvlammen bij de gasapparatuur. Dit kan dus zeer gevaarlijke situaties opleveren! Bij ongelukken zal een verzekering in zo'n geval ook niet uitkeren en zijn de schadekosten voor eigen rekening.
Conclusie: Een zwarte LPG-tank kan niet als LPG-dampgastank worden gebruikt in een camper of caravan, net zoals dat andersom ook niet gaat!
LPG-Gasopslag in een LPG-Gasfles of LPG-Gastank. Hoe werkt dat?
Het meest belangrijke onderdeel van het dampgassysteem is de LPG-gastank of LPG-gasfles (of meerdere) voor opslag van het LPG. De keuze voor LPG-gasfles of LPG-gastank is afhankelijk van de benodigde opslagcapaciteit en de beschikbare ruimte in of onder de camper, caravan of foodtruck.
Een LPG-gastank en LPG-gasfles wordt weliswaar met vloeibare LPG gevuld en opgeslagen, maar er verdampt ook een kleine hoeveelheid en verzamelt zich in de bovenruimte van de LPG-gastank of LPG-gasfles. Het gas wordt vanuit bovenruimte afgenomen, waardoor het gas de LPG-gastank in gasvorm verlaat en de druk in de LPG-gastank daalt. Door de drukdaling verdampt opnieuw vloeibaar LPG, waardoor de druk weer stijgt. Het verdampen van het LPG heeft warmte (energie) nodig. Bij het verdampen van het LPG, koelt de gastank dus iets af. Hoe meer warmte beschikbaar is, des te gemakkelijker het LPG verdampt en de druk verhoogt. Bij veel gasverbruik, zal er dus ook veel LPG verdampen, waardoor de LPG-gastank sterk kan afkoelen. Het verdampingsproces zal daardoor steeds moeizamer verlopen.
Verdampingsproces en temperatuurafhankelijkheid
Het verdampingsproces vereist warmte-onttrekking uit de omgeving. Propaan verdampt beter bij lage temperaturen dan butaan. Hierdoor:
- De druk in de tank is sterk temperatuurafhankelijk
- Bij hoog verbruik en koude omstandigheden kan de druk dalen
- Overweeg bij hoge vraag een extra gasfles voor meer verdampingscapaciteit
Tankappendages en accessoires
Onze LPG-gastanks zijn voorzien van 4 appendages (tankkleppen), te weten;
- een 80%-vulklep met terugslagklep. Op de 80%-vulklep zit een kniestuk voorzien van een 1/2" UNF conische flare-aansluiting waarop een vulslang kan worden aangesloten. De vulslang is aan de andere zijde verbonden met een vulaansluiting op het voertuig.
- een overdrukventiel (afblaasventiel). Deze zorgt ervoor dat de druk inde tank nooit hoger zal worden dan 27 bar.
- een afnamekraan (handmatig of elektrisch bedienbaar) voorzien van geïntegreerde uitstroombegrenzer en beschikbaar met verschillende type aansluitingen:
- 5/16" UNF conische flare-aansluiting (op elektrische afnamekraan)
- 8mm knelverbinding voor koper/kunststof leiding (op handmatige tankkraan)
- Shell-aansluiting type Male G.2/G.4/G.8 (W21.8 x 1/14 linkse draad) (op handmatige tankkraan)
- een tankvlotter (inhoudsmeter) met daarop een tankklokje (standaard zonder bedrading) gemonteerd. Om op het dashboard (of ergens anders in het voertuig) de tankinhoud te kunnen bekijken is er een optioneel een LED-indicator met tanksensor verkrijgbaar. Deze tanksensor met bedrading vervangt het tankkokje op de inhoudsmeter (kan vervangen worden zonder de tank te openen) en wordt elektrisch aangesloten op de LED-indicator om zo de inhoud weer te geven.
Een optionele aluminium tankkast kan op de LPG-gastank worden gemonteerd en omsluit deze appendages en kan eventuele afblaasgassen opvangen.
Optioneel gebruik van een Tankkast
Een tankkast (appendagekast) wordt gebruikt ter bescherming van de appendages (tankkleppen / -accessoires) en, in geval van inbouw, om de eventuele gassen, afkomstig uit het overdrukventiel op de LPG-tank, op te vangen en vervolgens te kunnen afvoeren via een ontluchtingsslang en bodemontluching (bodemdoorvoer) naar buiten. Een tankkast is zeker vereist als de LPG-gastank in de binnenruimte van een voertuig wordt geplaatst en dient gasdicht te zijn aangesloten middels de meegeleverde rubbers. Een tankkast is niet persé nodig als de LPG-tank in een buitenruimte (Bijvoorbeeld bij onderbouw) of in een geventileerde ruimte (die is afgesloten van de rest van het voertuig) wordt geplaatst. Het is wel altijd nodig de appendages te beschermen tegen vuil en water.
Plaatsing van gastank in de Binnenruimte / Buitenruimte:
In het geval dat een gastank in de binnenruimte van het voertuig wordt geplaatst (inbouw) is het nodig de gastank te voorzien van een gasdichte tankkast, een ontluchtingsslang en bodemontluchter (bodemdoorvoer) voor het afvoeren van eventuele gassen naar buiten.
Een tankkast i.c.m. een handkraan is niet altijd goed gasdicht te maken....
Bij gebruik van een Handkraan SHELL-aansluiting Male G.5 Kombi (G.2/G.4/G.8) (W21,8x1/14 Linkse Schroefdraad) is het NIET goed mogelijk om de tankkast gasdicht af te sluiten, waardoor deze combinatie eigenlijk alleen geschikt is voor onderbouw of in het geval van inbouw (binnenruimte) dit alleen kan in een geventileerde ruimte die afgesloten is van de rest van het voertuig.
Bij gebruik van een handkraan met 8mm-knelaansluiting die direct naar buiten staat gericht, kan de tankkast ook NIET goed gasdicht worden gemaakt, want er is dan niet voldoende ruimte voor het plaatsen van een gasdichte kunststof afdichtingshoes.
In geval van een handkraan met een 8mm-knel aansluiting kan de tankkast wel gasdicht worden aangesloten als de handkraan met de uitgang naar binnen staat gericht. (de gasleiding kan dan in een lus in de tankkast worden gelegd of via dezelfde kant als de vulslang uit de tankkast verlaten).
Waarom is een drukregelaar nodig?
De druk in een gastank varieert, afhankelijk van de temperatuur, tussen de 1 en 20 bar. Deze druk is VEEL te hoog voor de apparatuur die u van gas wilt voorzien, zoals een gasstel of verwarming in uw camper. Daarom is het nodig de druk te reduceren naar een constante, veilige lage druk. De voorgeschreven werkdruk voor gasapparatuur is 30 mbar (oudere LPG-systemen of in andere applicaties zoals foodtrucks of stacaravans hanteren soms een werkdruk van 50 mbar en soms ook 39 mbar).
Deze drukverlaging en afregeling wordt gedaan door een drukregelaar, die u aansluit op de uitgang van de gastank, direct of via een hogedrukverbindingsleiding.
Lees meer over drukregelaars en drukreducering in dit artikel: Drukregelaars voor Gasflessen en Dampgastanks
Type goedkeuringen en keuringseisen
LPG-gastanks zijn goedgekeurd volgens UNECE R67, een strenge norm voor automotive LPG-toepassingen. Eventuele herkeuring na 10 jaar is afhankelijk van nationale regelgeving. (Informeer u over uw nationale regelgeving). In veel landen volstaat een visuele inspectie op:
- Roestvorming
- Beschadigingen
- Vervormingen
BELANGRIJK: Bewaar het tankcertificaat!
Elke nieuwe LPG-gastank wordt geleverd met een uniek tankcertificaat. Bewaar dit document zorgvuldig aangezien het vereist kan zijn voor de voertuigkeuring en moeilijk opnieuw te verkrijgen is.
Bevestiging van LPG-gastanks volgens EN 12979 (of RDW LPG-inbouweisen)
Zorg voor een deugdelijke bevestiging van de LPG-gastank.
Een LPG-gastank in een (recreatie)voertuig zoals een Camper en Foodtruck dient natuurlijk stevig te zijn bevestigd, zodat deze tijdens het rijden maar ook bij een eventuele aanrijding niet kan losraken en verplaatsen. Zorg er dus voor dat deze met een stevige constructie aan het voertuig is bevestigd. Voor LPG-gastanks gelden de installatie-eisen zoals in EN 12979 (of de geldende nationale richtlijnen zoals de RDW LPG-inbouweisen in NL). De precieze wijze van bevestiging is afhankelijk van de grootte van de LPG-gastank en de positionering (onderbouw of inbouw, etc.).
Hier noemen we een paar basisvoorschriften:
- Laat installatie uitvoeren door een erkende LPG-specialist.
- Hanteer een minimale bodemspeling van 20 cm bij onderbouw.
- Hanteer een minimaal afstand van 10 cm tot warmtebronnen (zoals bijvoorbeeld een uitlaat)
- LPG-gastanks dienen stevig bevestigd te zijn in het voertuig, zodat deze op hun positie blijven tijdens het rijden of bij een ongeval.
- Positioneer een LPG-tank in de juiste positie zoals de fabrikant dat aangeeft, zodat het alleen mogelijk is om LPG in gasvorm te kunnen afnemen. De meeste LPG-tanks zijn voorzien van een markering op de tank die aangeeft wat het centrale horizontale vlak is van de tank en wat de bovenzijde is.
- Leidingen mogen niet het laagste deel van het voertuig zijn
- Laat de complete installatie keuren door bevoegde autoriteit
- Zie verder de veiligheidseisen en voorschriften in EN 12979 (of de geldende nationale richtlijnen zoals de RDW LPG-inbouweisen in NL)
Beschikbare montagesystemen
- Tankframe met spanbanden - Voor universele toepassing
- Montageringen - Voor lassen aan hoeklijnconstructies
- Montagebeugels - Met voetbevestiging aan het voertuig
Voor het monteren van LPG-gastanks hebben we in principe 3 montagesystemen beschikbaar in onze webshop. 1; middels een tankframe en spanbanden die de tank op het frame spannen, 2; middels montageringen die om de tank heen klemmen en aan ijzeren hoeklijn kan worden gelast, om zo het geheel aan het voertuig te kunnen bevestigen en 3; middels montagebeugels die ook om een tank heen klemmen en middels en voet aan de beugel aan het voertuig bevestigd kunnen worden. Deze montagesystemen zijn er in verschillende maten verkrijgbaar, zodat ze er voor de meeste tankmaten beschikbaar zijn.
Lees meer hierover in onze tutorial Montage-instructies voor LPG-cilindertanks (damptanks) in voertuigen
Positionering en oriëntatie
Let op het merkteken op de tank dat het horizontale middenvlak en de bovenkant aangeeft. De appendages moeten licht naar beneden gericht zijn.
LPG-Tanken. Mag ik mijn LPG-installatie bij een regulier LPG-pompstation met LPG vullen?
Om een LPG-Tank met LPG te mogen vullen terwijl deze zich in het recreatievoertuig bevindt, moet deze en de gehele LPG-installatie voldoen aan verschillende geldende veiligheidseisen en voorzien zijn van een juiste goedkeuring. In sommige gevallen (landen) is het nodig aan te tonen dat het gehele gassysteem is goedgekeurd. (middels G 607 goedkeuringsstickers of registratie op de kentekenpapieren).
Naast de eerder genoemde veiligheidseisen noemen we hieronder een aantal aanvullende veiligheidseisen m.b.t. het LPG-tanken:
- De elektrisch- of handmatig bediende afnamekraan direct op de uitgang van de gastank / LPG-gasfles moet altijd afgesloten zijn tijdens het LPG-tanken. Als er een handmatige afnamekraan wordt gebruikt, dient deze zich te bevinden en bedienbaar zijn in de directe nabijheid van de LPG-vulaansluiting op het voertuig. Of anders zal er een additionele handmatige kraan stroomopwaarts van de drukregelaar worden geplaatst die zich te bevindt en bedienbaar is in de directe nabijheid van de LPG-vulaansluiting op het voertuig of anders zal er een additionele automatische klep stroomopwaarts van de drukregelaar worden geplaatst.
- De bediening van een elektrische afnamekraan zal direct en gemakkelijk bereikbaar zijn.
- Een LPG-gastank dient te zijn voorzien van een aantal veiligheidsvoorzieningen zoals een 80%-vulbegrenzing met terugslagklep, een overdrukventiel, een uitstroombegrenzer en een afsluitbare afnamekraan (Handmatig of Elektrisch) en een geldige goedkeuring (UN/ECE Reglement Nr. 67).
- Een LPG-gastank moet permanent en voldoende stevig in het voertuig te zijn bevestigd (Volgens EN 12979 of de geldende nationale richtlijnen)
- De installatie van de vulaansluiting tot en met de gastank moet voldoen aan de veiligheidseisen genoemd in EN 12979 (of de geldende nationale richtlijnen zoals de RDW LPG-inbouweisen in NL).
- De installatie van de vulaansluiting tot de gastank en van gastank tot aan de drukregelaar moeten een lekkagetest ondergaan met behulp van een lekkage detectie vloeistof.
- De gehele LPG-installatie moet voldoen aan de veiligheidseisen (EN 1949 / G 607 / EN 12979) zijn voorzien van een geldige goedkeuring en in sommige landen ook op het kenteken staan geregistreerd.
Verder kunnen er per land en pompstation additionele voorwaarden of verboden gelden. Zo is het niet in ieder land toegestaan om zelf LPG te tanken of gasflessen te vullen.
LET OP! Houd er rekening mee dat in sommige landen (Italië en een aantal Oost-Europese landen) zelf LPG-tanken niet is toegestaan. Dit mag alleen door het personeel van het pompstation worden gedaan. Informeer u naar de regels van elk land waar u wilt gaan tanken.
TIP! Bij het voor de eerste keer vullen van de LPG-gastank of LPG-gasfles
Naast een verplichte lekkagetest, is het raadzaam om de gastank en aansluitingen (zoals de kleppen op de tank, de vulslang en vulaansluiting) extra te controleren op eventuele lekkages alvorens de gastank te vullen met LPG. Om de gastank op druk te brengen kunt u simpelweg het vulpistool van het LPG-pompstation op uw vulaansluiting aansluiten (zonder de pomp te activeren). Hierdoor stroomt een beperkte hoeveelheid LPG vanuit het vulpistool en slang de gastank in, aangezien deze nog drukvrij is. Deze beperkte hoeveelheid LPG verdampt in de gastank en bouwt daardoor een gasdruk op in de gastank die voldoende is om eventuele lekkages te kunnen constateren. LPG is ook sterk geurend, dus een lekkage zou ook daardoor te merken moeten zijn. Controleer goed op lekkages met een gaslekzoeker-spray (of als alternatief een plantenspuit met zeepsop) en spuit dit op de diverse koppelingen een aansluitingen. Pas als je weet dat alles lekvrij en goed is aangesloten, is het mogelijk om de tank verder te vullen.
Voorbeelden van Bijbehorende producten
