Verschillende types en soorten LPG-Gasflessen. Welke zijn er?

Wat zijn LPG-Gasflessen en hoe gebruik je ze? Welke verschillen zijn er?

U bent wellicht geïnteresseerd in LPG-gasflessen, omdat u deze wilt gebruiken in uw camper, caravan, motorhome of foodtruck om bijvoorbeeld op te kunnen koken of te verwarmen. Of misschien wilt u in uw tuin of balkon een gas-BBQ gebruiken of uw patio of terras verwarmen met gas. In dat geval is het handig om een hervulbare LPG-gasfles te gebruiken, want dan is het hervullen een stuk goedkoper. Maar een LPG-gasfles is ook een stuk veiliger dankzij de extra veiligheidsvoorzieningen zoals bijvoorbeeld het overdrukventiel.

In dit artikel vertellen we over LPG-gasflessen en de verschillende soorten en types zoals; het materiaal, type gaskraan en aansluitingen. Verder vertellen we over de algemene werking en geven we algemene veiligheidsadviezen. We zullen proberen dit stapsgewijs uit te leggen en zo goed mogelijke te illustreren. De bijbehorende onderwerpen komen verder aan de orde in aanvullende posts.

LPG-Gasfles als Dampgasfles. Hoe werkt dat?

De meeste LPG-gasflessen worden als dampgasflessen gebruikt om bijvoorbeeld op te kunnen koken. LPG-gasflessen worden gevuld met vloeibaar LPG (Butaan en Propaan) en dat ook zo wordt opgeslagen in de gasfles. Maar het gas wordt in dampvorm (dampgas) afgenomen. Doordat de gasflessen geen interne stijgbuis hebben wordt het gas boven in de gasfles afgenomen, waar het gas dampvormig is.

Om deze reden is het dan ook belangrijk dat de gasflessen altijd recht op staan. Anders is de werking van de gasfles niet correct. (Zowel vullen als gasafname)

Doordat het dampgas (dat boven het vloeibare gas hangt) vanuit de gasfles wordt afgenomen, zal er steeds opnieuw vloeibaar gas moeten verdampen om het dampgas en de druk aan te vullen. Hiervoor is warmte-energie nodig. Het verdampingsproces onttrekt warmte uit zijn omgeving. Propaan verdampt iets gemakkelijker bij een lage temperatuur dan Butaan. Dat betekent dat als het koud is het gas moeizamer zal verdampen dan bij warm weer. De druk in de tank is dan ook sterk afhankelijk van temperatuur. Bedenk dus dat als er veel gas wordt verbruikt dat de druk in de gasfles daalt en dit bij koud weer niet snel verdampt waardoor er misschien niet genoeg geleverd kan worden. In dat geval is het soms beter om twee gasflessen te gebruiken, zodat er meer verdampingscapaciteit is, of dat je tussen die twee kan wisselen.

Afbeelding ernaast

Gasdruk reduceren en afregelen

De druk in gasfles varieert van 1 tot 20 bar (afhankelijk van de temperatuur), maar deze is in ieder geval te hoog voor de apparatuur die u van gas wilt voorzien (BBQ, brander, gasstel, etc). Daarom is het nodig de druk te reduceren (verlagen) naar een constante lage druk. De standaard druk is 30 mbar. (Voor oudere aparatuur van voor 2005 kan dit 50 mbar zijn.) Dit wordt gedaan middels een drukregelaar die u op de uitgang van een gasfles aansluit (direct of met een hoge druk verbindingsleiding of gasslang). Lees meer hier over in het artikel over drukregelaars.

Vervaardigingsmateriaal. Waar zijn gasflessen van gemaakt? En wat zijn de voor- en nadelen.

Stalen Gasflessen

Sinds het begin worden gasflessen van staal gemaakt. Staal is een sterk materiaal en is goed bewerkbaar, waardoor het goed te gebruiken is om een gasfles van te maken. Het voordeel van staal is dat het een goedkopere constructie toelaat, waardoor de prijs lager kan zijn. Maar ook zal het wat beter warmte-energie geleiden dan bijvoorbeeld plastic waardoor er meer verdamping kan plaatsvinden. Nadelen zijn dat staal een relatief zwaar materiaal is en op de langere termijn kan gaan roesten. Hervulbare stalen gasflessen zijn vaak voorzien van een 4-gats appendage systeem of uitgevoerd met een MultiValve Gaskraan.

Lichtgewicht Kunststof Gasflessen

Het grote voordeel van kunststof materiaal is het lage gewicht. Maar de constructie is ingewikkelder en het productieproces is lastiger. Er wordt eerst een cilindervorm van composietvezel gewikkeld, de “liner” genoemd. Daar omheen wordt dan een kunststof huls gezet die de gasfles een voet, handvaten en bescherming geeft. De gasfles wordt voorzien van tankkraan (verschillende types) voor het vullen, afname en de veiligheid. De populariteit van kunststof gasflessen is de laatste jaren sterk toegenomen. Hervulbare gasflessen zijn verkrijgbaar met een OPD-gaskraan of met een MultiValve Gaskraan.

Lichtgewicht Aluminium Gasflessen

Ook Aluminium is veel lichter dan staal en maakt het mogelijk een lichtgewicht gasfles te maken. De constructie van een aluminium gasfles is deels vergelijkbaar met die van staal en dus eenvoudiger dan die van kunststof. Maar de prijs van aluminium is sterk toegenomen de laatste jaren, waardoor aluminium gasflessen prijziger zijn dan stalen of kunststof gasflessen. Het grote voordeel van aluminium is dat het een zeer goede warmte geleider is wat het verdampingsproces in de gasfles ten goede komt. Een hervulbare aluminium gasfles is meestal voorzien van een MultiValve gaskraan.

Verschillende Type Gasfleskranen

Het belangrijkste verschil tussen en hervulbare en niet hervulbare LPG-gasfles is het type gaskraan en de veiligheidsvoorzieningen die op de gasfles zitten.

Zo hebben hervulbare gasflessen een 80%-vulbegrenzer en een overdrukventiel die ervoor zorgt dat druk in de gasfles nooit te hoog wordt. Dit maakt een hervulbare gasfles veel veiliger dan een gewone gasfles.

Maar er zijn ook weer verschillende varianten van deze veilige gaskranen en kleppen.

OPD-Gasflessen

Een OPD-gasfleskraan staat voor "Overfill Protection Device" die voorzien is van een vlotter en een 80%-vulbegrenzer en tevens een overdrukventiel. Bij dit type gasfleskraan gaat het vullen van LPG als zowel de gasafname (dampgasverbruik) via dezelfde in-/uitgang. Er zit dus slechts één aansluiting op de gasfles.

Dit type handkraan is voorzien van de volgende kenmerken:

- Handkraan voor openen / sluiten van de gasfles

- Een vlotter met een 80%-vulbegrenzing. (Overfill Protection Device)

- een overdrukventiel die de druk in de gasfles niet te hoog (26bar) laat worden.

- Gemeenschappelijke enkelvoudige aansluiting voor zowel vullen als gasafname: EN15252: G.12 = W21.8 x 1/14 (M22) Linkse draad type SHELL aansluiting met rubber afdichtring.

Lees hier meer over OPD-Gasflessen

Afbeelding van OPD ernaast

Een OPD-gasfles heeft dus slechts één aansluiting die zowel voor het vullen van de gasfles als voor de gasafname dient. Net zoals je bv een waterfles weer hervult en er daarna weer uit kan drinken.

U dient dus eerst de gasfles te vullen, dan de vulaansluiting te verwijderen en vervolgens een drukregelaar (of afnameleiding) er weer op aan te sluiten. Dat is prima voor bijvoorbeeld het geval dat u de gasfles gebruikt in uw tuin, of patio of op uw balkon, dus niet persé in het voertuig waar u de gasfles in vult.

MultiValve-Gasflessen

Zoekt u een gasfles voor op een vaste plek (bijvoorbeeld in uw camper of caravan) en wenst u niet om de aansluiting te hoeven verwisselen (van vullen naar afname en andersom), dan is het gebruik van een MultiValve-Gasfles misschien een betere optie voor u. Dit type gasfles heeft een separate ingang (met 80% vulstop) en een aparte uitgang waar u permanent de drukregelaar of afnameleiding op aangesloten kunt houden. Lees hier meer over MultiValve-Gasflessen.

MultiValve: Een gasfles voorzien van een MultiValve daarentegen heeft een separate ingang en uitgang. Ook hier is de vulingang voorzien van een vlotter met 80%-vulbegrenzer en een éénrichtingsklep zodat het gas er niet uit terug kan stromen. Het dampgas verlaat de gasfles via een eigen uitgang die voorzien is van een handkraan, zodat deze kan worden afgesloten. Daarnaast is een multivalve voorzien van een overdrukventiel voor de veiligheid. En voorzien van een inhoudsindicator (klokje) die is verbonden met de vlotter in de gasfles.

Doordat dit type gasfleskraan een separate in- en uitgang heeft, is het na aansluiten van de leidingen, niet meer nodig om bij de gasfles te komen voor het omzetten van aansluitingen.

Dit type gasfles is voorzien van de volgende kenmerken:

- Separate eigen vulaansluiting (1/2" UNF 19mm) met 80%- vlotter (vulbegrenzer)

- een overdrukventiel die de druk in de gasfles niet te hoog (26bar) laat worden.

- Tankvlotter met inhoudsindicator (klokje)

- Handkraan voor het openen / afsluiten van de gasafname.

- Gasafname-aansluiting: EN15252: G.12 = W21.8 x 1/14 (M22) Linkse draad type SHELL aansluiting met rubber afdichtring.

Lees hier meer over MultiValve-Gasflessen.

Afbeelding MV Gasfles ernaast

Type aansluiting op uitgang van Gasfles

In dit artikel behandelen we gasflessen en drukregelaars met een SHELL-aansluiting (W21.8 x 1/14 (M22) Linkse draad). Dit is de meest voorkomende  aansluiting op gasflessen in Europa. (Er worden ook wel andere type aansluitingen gebruikt zoals bij voorbeeld de POL-aansluiting, maar deze laten we buiten beschouwing.) Van de SHELL-aansluiting bestaan er ook weer verschillende varianten. De belangrijkste verschillen zitten in de manier van afsluiting (G.5 / G.12) en de buitenzijde / vorm van de wartelmoer.

Het type G.5 heeft op de gasfleszijde geen rubberen afdichting en is dit deel volledig van messing gemaakt. Het contradeel (dat op de gasfles wordt geschroefd) heeft in dit geval vaak een rubberen of kunststof ring die voor de afdichting moet zorgen.

Het type G.12 werkt net iets anders (of andersom). Zo zit hier aan de gasfleszijde een rubberen verzonken ring verzonken, terwijl aan de andere zijde een messing ring die in het rubber wordt gedrukt bij het aandraaien van de koppeling.

Het is niet mogelijk om een drukregelaar (of gasslang) met een G.12 (messing ring) aan te sluiten op een gasfles met een G.5 aansluiting (zonder rubber). Er is in dat geval geen gasafdichting.

Maar het is wel mogelijk om een G.5 koppeling te schroeven op een gasfles met een G.12 aansluiting. In dat geval zal de rubber kunststof afdichtring van de G.5 koppeling voor de afdichting zorgen.

Gebruik indien nodig een adapter / verloopstuk om een G.5 aansluiting op een gasfles om te zetten naar een G.12 aansluiting.

Afbeelding van verloop G.5 G.12 ernaast

Afbeelding overzicht verschillende types G.5 en G.12

Algemene veiligheidsadviezen voor gasflessen:

- Houd de gasfles altijd rechtop staand. (met de kraan boven)

- Laat de gasfles niet vallen, omdat er beschadigingen kunnen ontstaan aan de fles of aan de koppelingen.

- Sla de gasfles niet op in de nabijheid van open vuur.

- Niet gebruiken of opslaan onder begane grond niveau. Gelekt gas zal zich ophopen op laag niveau.

- Gasflessen en drukregelaars hebben vaak een overdrukventiel, om deze reden mogen deze onderdelen niet binnen in (de leefruimte van) een camper of caravan worden geplaatst. Deze dienen buiten of in een geventileerde ruimte, die in verbinding staat met de buitenlucht en niet in verbinding met de binnenruimte, te worden gebruikt.

- De opslag moet goed geventileerd zijn, het liefste buiten.

- Gebruik geen gereedschap om de kraan te openen.

- Controleer regelmatig de slangen en kijk of de cilinder goed vast staat. Als de slangen beschadigd zijn of tekenen vertonen van slijtage, vervang dan de slangen (gebruik slangen van de juiste kwaliteit)

- Hanteer de NPR-2577-richtlijnen

DISCLAIMER

De informatie in dit artikel is louter als hulpmiddel bedoeld. Er kunnen geen rechten aan dit artikel worden ontleent. De van toepassing zijnde wet- en regelgeving (zoals bijvoorbeeld de RDW LPG-inbouweisen of NPR-2577-richtlijn) zijn altijd leidend.

Lees verder onze volledige disclaimer hier.